De burgemeester heeft de bevoegdheid tot sluiting van een woning. Dit kan in drie gevallen. De eerste mogelijkheid is om een woning te sluiten op grond van de Wet Damocles, ook wel artikel 13b Opiumwet. Dit artikel biedt de burgemeester de mogelijkheid om een woning of lokaal te sluiten indien hier een middel als bedoeld in lijst I of lijst II (art. 2 en art. 3 Opiumwet) wordt verkocht, afgeleverd of verstrekt dan wel daartoe aanwezig is (= drugsgevallen). Daarnaast kent de Gemeentewet artikel 175 die de burgemeester een bevoegdheid geeft om bij noodsituaties maatregelen te treffen ter handhaving van de openbare orde of ter beperking van gevaar. Het sluiten van een woning is dus zo’n maatregel. Tot slot is er nog de Wet Victoria, ook wel artikel 174a Gemeentewet. Bij Wet Victoria gaat het om gevallen waarin door gedragingen in de woning de openbare orde rond de woning aantoonbaar is verstoord of daarvoor een vrees bestaat.
Oud artikel
Sinds 1 januari 2024 is de Wet Victoria uitgebreid. Het oude artikel (lid 1) luidde als volgt:
“De burgemeester kan besluiten een woning, een niet voor het publiek toegankelijk lokaal of een bij die woning of dat lokaal behorend erf te sluiten, indien door gedragingen in de woning of het lokaal of op het erf de openbare orde rond de woning, het lokaal of het erf wordt verstoord”.
Op grond van dit artikel kon de burgemeester dus enkel een woning sluiten indien het ging om gedragingen in de woning. Indien zich een incident buiten de woning voordeed, kon geen gebruik worden gemaakt van artikel 174a Gemeentewet. Daarnaast bleek uit de jurisprudentie dat het moest gaan om “langdurige, zich met grote regelmaat voordoende overlast waardoor de veiligheid en de gezondheid van mensen in de directe omgeving van de woning in ernstige mate wordt bedreigd”. Een eenmalig incident was dus vaak niet voldoende om over te gaan tot sluiting van de woning.
Nieuw artikel
Het nieuwe artikel luidt als volgt:
De burgemeester kan besluiten een woning, een niet voor het publiek toegankelijk lokaal of een bij die woning of dat lokaal behorend erf te sluiten, indien:
a. door gedragingen in de woning of het lokaal of op het erf de openbare orde rond de woning, het lokaal of het erf ernstig wordt verstoord;
b. door ernstig geweld, of bedreiging daarmee, in of in de onmiddellijke nabijheid van de woning of het lokaal of op het erf of in de onmiddellijke nabijheid van het erf, de openbare orde rond de woning, het lokaal of het erf ernstig wordt verstoord of ernstige vrees bestaat voor het ontstaan van een zodanige verstoring;
c. door het aantreffen in de woning of het lokaal of op het erf van een wapen als bedoeld in artikel 2 van de Wet wapens en munitie de openbare orde rond de woning, het lokaal of het erf ernstig wordt verstoord of ernstige vrees bestaat voor het ontstaan van een zodanige verstoring.
Het nieuwe artikel biedt dus meer mogelijkheden voor de burgemeester. Zo kan een woning nu ook worden gesloten indien het gaat om geweld of een gedraging dat heeft plaatsgevonden in de directe omgeving van de woning (bijvoorbeeld voor de deur). Voor de rest is ook de aanwezigheid van wapens een reden om tot sluiting over te mogen gaan. Van belang is ook dat uit de toelichting bij de wet blijkt dat één incident voldoende zou kunnen zijn om een woning te sluiten, daar waar eerst sprake moest zijn van meerdere gedragingen. De conclusie is dan ook dat de wetgever heeft beoogd het makkelijker te maken voor de burgemeester om in te grijpen bij verstoring van de openbare orde. De bedoeling is dus dat de burgemeester, in deze tijd waar veel schiet- en andere geweldsincidenten plaatsvinden, sneller kan optreden tegen een verstoring van de openbare orde en veiligheid. Vooralsnog geldt wel dat de burgemeester moet aantonen dat de openbare orde en veiligheid daadwerkelijk is verstoord. De motiveringsplicht blijft dus gelden. Het is dan ook nog maar de vraag of burgemeesters optimaal gebruik zullen maken van deze uitbreiding en hoe deze uitbreiding dan ook uitpakt in de praktijk.
Vragen over Wet Victoria of bijvoorbeeld de Gemeentewet? Bel of mail gerust. Wij denken graag met u mee!
Lees ook mijn voorgaande blogs:
- Permanente bewoning op recreatieparken
- Porthos krijgt groen licht!
- Tijdelijke bewoning van bijgebouwen achter woningen
