Als de ondernemer een ondernemingsraad (OR) heeft ingesteld, dient zij de OR advies (artikel 25 WOR) of instemming te vragen (artikel 27 WOR) op de in de WOR opgesomde onderwerpen. Ook is het mogelijk dat een convenant is afgesproken waarin, in aanvulling op artikel 25 en 27 WOR, onderwerpen zijn bepaald waarop de ondernemer advies of instemming moet vragen.
Maar hoe zit het nu als er vacatures ontstaan? Houdt de OR dan op te bestaan? Kan de OR nog wel rechtsgeldige besluiten nemen?
Einde OR-lidmaatschap
Het lidmaatschap van een OR-lid eindigt als zijn zittingstermijn is verstreken. Tussentijds kan het lidmaatschap ook eindigen, bijvoorbeeld omdat de arbeidsovereenkomst met het OR-lid eindigt of het OR-lid zijn functie zelf neerlegt. Er ontstaan dan één of meerdere vacatures en de ondernemingsraad voldoet niet langer aan het wettelijk of bij reglement bepaalde aantal leden. Overigens is geen sprake van een tussentijdse vacature als sprake is van afwezigheid in verband met ziekte of zwangerschap.
Opvullen tussentijdse vacatures
Indien gebruik wordt gemaakt van het voorbeeldreglement van de SER, bepaalt artikel 15 dat in geval van een tussentijdse vacature de kandidaat die volgens de uitslag van de laatst gehouden verkiezingen daarvoor als eerste in aanmerking komt, (binnen een maand) als opvolger aangewezen wordt door de ondernemingsraad. Als er geen kandidaat beschikbaar is, dienen tussentijdse verkiezingen te worden gehouden, tenzij er binnen zes maanden een algemene verkiezing plaatsvindt.
Gaat de ondernemingsraad niet tot tussentijdse verkiezingen over, dan dient de ondernemer de verkiezingen uit te schrijven. Zij heeft immers de plicht om een ondernemingsraad in stand te houden (indien zij in de regel meer dan 50 in de onderneming werkzame personen heeft).
Houdt de ondernemingsraad op te bestaan?
Een OR-reglement kent doorgaans een aantal quorumbepalingen, bijvoorbeeld voor het houden van een rechtsgeldige vergadering. Bij één vacature zal dit vereiste geen belemmering vormen. Ontstaan er echter meer vacatures, houdt de ondernemingsraad dan op te bestaan?
Uit rechtspraak blijkt dat in een dergelijk geval niet kan worden gezegd dat de ondernemingsraad ophoudt te bestaan. Zij blijft dus bestaansrecht houden tot het einde van de zittingstermijn. De ondernemingsraad kan alleen niet meer rechtsgeldig functioneren.
Welke besluiten kan de ondernemingsraad (OR) dan niet meer rechtsgeldig nemen?
Bij gebruikmaking van het voorbeeldreglement van de SER kan de OR niet meer rechtsgeldig vergaderen als de meerderheid van de leden (het aantal zetels in de OR) niet aanwezig is. Als er slechts twee OR-leden resteren kan voorts niet meer rechtsgeldig beslist worden. Daarvoor is immers volgens het voorbeeldreglement de meerderheid van de stemmen nodig. Het voorbeeldreglement kan mogelijk niet tussentijds worden aangepast, omdat daarvoor ten minste twee derde van het aantal leden (aantal zetels) aanwezig moet zijn.
Besluiten doorvoeren bij niet functionerende ondernemingsraad (OR)
Kunt u als ondernemer besluiten doorvoeren die advies- of instemmingsplichtig zijn als de OR niet meer kan functioneren? Het beginsel van redelijkheid en billijkheid speelt hier een rol. Kunt u aantonen dat er haast geboden is de beoogde wijzigingen door te voeren, omdat bijvoorbeeld de continuïteit van de onderneming in het geding is? En heeft u ondertussen al wel bij de OR aangedrongen op het uitschrijven van verkiezingen of heeft u dat zelf ter hand genomen? Of heeft u uw ondernemingsraad al om advies of instemming gevraagd, terwijl zij niet meer rechtsgeldig kon besluiten en is hierdoor een bepaald vertrouwen gewekt? Het zijn allemaal omstandigheden die van belang worden op het moment dat een dergelijke situatie zich voordoet.
Even sparren?
Twijfelt u over een situatie met uw ondernemingsraad? Of heeft u als ondernemingsraad behoefte aan advies of ondersteuning? Bel gerust voor een vrijblijvend gesprek. Ik denk graag met u mee.
7 mei 2021, Arienne Inden, advocaat arbeidsrecht/MfN-registermediator
