Personenvennootschappen in een nieuw jasje

De wetgever is al heel lang bezig om de wetgeving met betrekking tot personenvennootschappen te moderniseren. Recent is weer een nieuwe stap gezet. Als de wetsvoorstellen modernisering van personenvennootschappen worden aangenomen, zullen er binnenkort nieuwe regels komen voor de personenvennootschappen (de maatschap, de vennootschap onder firma (vof) en de commanditaire vennootschap (cv)).

Volgens de toelichting bij het voorontwerp beoogt de overheid met het wetsvoorstel een duidelijke en eenvoudige regeling te bieden die ‘bijdraagt aan de zekerheid voor het handelsverkeer en passende waarborgen bevat voor vennoten en schuldeisers’. Op 10 oktober 2022 is er een tweede internetconsultatie gestart die (naar verwachting) tot 10 februari 2023 zal duren. In deze blog zetten wij de belangrijkste (voorgenomen) wijzigingen op een rij.

Personenvennootschappen

De personenvennootschap is een laagdrempelige rechtsvorm door o.a. het ontbreken van allerlei formaliteiten bij de start en lage kosten van de samenwerking. De huidige regeling (7A:1655 e.v. BW en art. 15 e.v. Wetboek van Koophandel) is verouderd en niet altijd gemakkelijk te lezen of toe te passen.

Relevante wijzigingen met betrekking tot de maatschap en vof

De vof en de maatschap maken in het wetsvoorstel plaats voor de ‘vennootschap’. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen een openbare vennootschap (die op een voor derden duidelijke wijze deelneemt aan het rechtsverkeer en is ingeschreven in het Handelsregister) met rechtspersoonlijkheid en een stille (niet-openbare) vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid. Het voorstel beoogt onder andere de volgende wijzingen aan te brengen:

• het verschil tussen beroeps- of bedrijfsactiviteiten verdwijnt;
• de openbare vennootschap kan zaken of goederen op eigen naam zetten;
• personen kunnen toe- en uittreden aan de vennootschap zonder dat dit leidt tot de ontbinding daarvan zoals bij de huidige vof of maatschap;
• de toetredende vennoot is direct gebonden aan hetgeen uit de vennootschapsovereenkomst voortvloeit en de toetredende vennoot deelt dan in beginsel ook in het resultaat van de personenvennootschap;
• de uittredende vennoot blijft vijf jaar na de dag volgend op de dag van de inschrijving van deze uittreding in het Handelsregister aansprakelijk jegens voor de ten tijde van zijn uittreden bestaande verbintenissen van de openbare vennootschap;
• de stille vennootschap behoudt een bijzondere gemeenschap voor inbreng en vermogen;
• de vennoten moeten verantwoording (aan elkaar) afleggen;
• een eventuele aanspraak op de winst kan verpand worden en er kan vruchtgebruik op gevestigd worden;
• de vennoten van de openbare vennootschap zijn hoofdelijk verbonden voor verbintenissen jegens derden, en
• het is mogelijk om de aansprakelijkheid jegens derden te beperken tot de vennoot aan wie de opdracht is toevertrouwd.

Commanditaire vennootschap

Voor de cv is met name van belang dat de cv rechtspersoonlijkheid krijgt én dat de commanditaire of de stille vennoot (geldschieter) middels een volmacht en in sommige situaties de openbare personenvennootschap kan vertegenwoordigen.

Hoe nu verder?

Volgens het voorontwerp invoeringswet personenvennootschappen zal er worden voorzien in een overgangsregeling, waardoor de bestaande vof’s en maatschappen niet direct wijzigingen hoeven door te voeren. Maatschappen worden naar verwachting automatisch stille vennootschappen als zij niet onder een gemeenschappelijke naam zijn aangegaan en kenbaar aan rechtsverkeer deelnemen. Alle overige ingeschreven maatschappen en vof’s zullen openbare personenvennootschappen worden. De verdere invulling en gevolgen zullen worden weergegeven in het overgangsrecht. De ingangsdatum van de nieuwe wet is vooralsnog nog niet bekend. Na de consultatie en eventuele wijzigingen zullen de Tweede en Eerste Kamer zich over de wet moeten buigen.