Op 1 januari 2021 is de Wet Homologatie Onderhands Akkoord (WHOA) in werking getreden. De WHOA kan een uitkomst zijn voor ondernemingen die weliswaar in financiële moeilijkheden verkeren, maar in de kern wel levensvatbaar zijn. De eerste WHOA uitspraken zijn inmiddels gepubliceerd. Waar is het enthousiasme over de WHOA op gebaseerd? In dit artikel schets ik de kernpunten.
WHOA kort
De WHOA maakt het mogelijk dat een in moeilijkheden verkerende onderneming tot een akkoord komt met haar schuldeisers, zelfs als niet alle schuldeisers hieraan meewerken. Het akkoord kan na goedkeuring door de rechter (“de homologatie”) dwingend worden opgelegd aan niet meewerkende schuldeisers. Het akkoord kan o.a. voorzien in een wijziging van de rechten van schuldeisers, zoals uitstel van betaling of een gedeeltelijke kwijtschelding, het omzetten van schulden in aandelen en de wijziging van overeenkomsten (uitgezonderd arbeidsovereenkomsten). Hierdoor kan een faillissement worden voorkomen.
Welke schulden
Alle schuldeisers en alle aandeelhouders van de ondernemer – schuldenaar kunnen in een akkoord worden betrokken, dus ook preferente schuldeisers en schuldeisers die beschikken over zekerheden (met uitzondering van vorderingen van werknemers gebaseerd op een arbeidsovereenkomst). De schuldeisers en aandeelhouders worden ingedeeld in verschillende categorieën (“klassen”), waarbij schuldeisers die in een vergelijkbare positie verkeren, zoals preferente schuldeisers, in dezelfde klassen worden ingedeeld.
Vervolgens kan de schuldenaar ervoor kiezen om alleen een akkoord aan te bieden aan bepaalde klassen. Onder de WHOA hoeft men dus niet aan alle schuldeisers een akkoord aan te bieden. Maar: schuldeisers die buiten het akkoord worden gelaten, behouden het recht op volledige betaling van hun vordering en zij stemmen ook niet mee over het akkoord.
Welke voorstellen
De WHOA geeft de schuldenaar de mogelijkheid om een of meer klassen een voorstel te doen tot (gedeeltelijke) kwijtschelding van de betaling of uitstel van betaling. Daarbij geldt dat aan ‘kleine’ crediteuren in beginsel minimaal 20% moet worden uitgekeerd.
Ook kunnen onder de WHOA de rechten van aandeelhouders worden gewijzigd. Zo zouden schulden kunnen worden omgezet in aandelen, waarmee een schuldeiser een aandelenbelang krijgt in de onderneming en de ‘zittende’ aandeelhouders hun aandelenbelang (en daarmee zeggenschap) zien verwateren.
Daarnaast biedt de WHOA mogelijkheden om lopende overeenkomsten – na goedkeuring door de rechter – te wijzigen (denk bijvoorbeeld aan een verlaging van de huurprijs) of eenzijdig te beëindigen. De vergoeding tot betaling van een mogelijke schadevergoeding aan de contractspartij kan vervolgens worden meegenomen in het akkoord.
Afkoelingsperiode
Als de schuldenaar start met de voorbereiding van een akkoord kan hij de rechtbank vragen een afkoelingsperiode af te kondigen. Het voordeel van een afkoelingsperiode is dat een schuldeiser zich niet kan verhalen op de goederen van de schuldenaar, tenzij de rechtbank daarvoor een machtiging verleent. Ook kan de rechtbank op verzoek van de schuldenaar beslagen opheffen en wordt de behandeling van een verzoek tot surseance van betaling of faillietverklaring geschorst. Hierdoor kan de onderneming tijdens de voorbereiding van en de onderhandelingen over een akkoord worden voortgezet, waarmee de belangen van de gezamenlijke schuldeisers zijn gediend.
Inhoud akkoord
Het voorbereiden van een akkoord neemt de nodige tijd in beslag. Dat blijkt alleen al uit de informatie die volgens de WHOA in het akkoord moet worden opgenomen. Zo moet onder meer het volgende worden vermeld:
• de klassenindeling en de criteria op basis waarvan de schuldeisers en aandeelhouders in een of meer klassen zijn ingedeeld;
• de financiële gevolgen van het akkoord per klasse van schuldeisers en aandeelhouders;
• de waarde die naar verwachting gerealiseerd wordt als het akkoord tot stand komt;
• de opbrengst die naar verwachting gerealiseerd wordt in een faillissement;
• de bij de berekening van de waarde en opbrengst gehanteerde uitgangspunten en aannames;
• de nieuwe financiering die de onderneming in het kader van de uitvoering van het akkoord wil aangaan en de redenen waarom dit nodig is;
Uitkomst
Uit de hiervoor geschetste ‘kernpunten’ blijkt dat de WHOA daadwerkelijk een uitkomst kan zijn voor ondernemingen die in financiële moeilijkheden verkeren. De WHOA biedt ook andere mogelijkheden dan alleen een betalingsregeling of (gedeeltelijke) kwijtschelding om tot een akkoord te komen met de schuldeisers. Het vergt echter wel de nodige voorbereiding en onderhandeling, omdat ook en met name cijfermatig inzicht zal moeten worden gegeven over de gekozen oplossingsrichtingen.
Heeft u naar aanleiding van dit beknopte overzicht meer of andere vragen over de WHOA, dan kunt u contact opnemen met mr. Judith Anema.
