Update: coronavirus in relatie tot arbeid

Update 01-04-2020

Naar aanleiding van de bekendmaking van de Regeling Tijdelijke subsidieregeling tegemoetkoming in de loonkosten in verband met het coronavirus van 31 maart jl. geven wij antwoord op de volgende vragen:

Wie doet de aanvraag?
De aanvraag wordt gedaan door werkgever. Per loonheffingennummer dient een aanvraag te worden gedaan. Maakt uw onderneming onderdeel uit van een concern, dan dient per loonheffingennummer een aparte aanvraag te worden gedaan.

Wanneer kan ik de subsidieaanvraag indienen?
Vanaf 14 april tot en met 31 mei 2020 kan een aanvraag bij het UWV worden ingediend. Het streven is er dit al eerder mogelijk te maken, namelijk vanaf 6 april 2020.

Welke gegevens moet ik bij de aanvraag aanleveren?
In de regeling vinden twee variabelen een grote rol: de omzet en de loonsom. U dient in elk geval op te geven: de periode waarover de omzetdaling wordt verwacht, de verwachte procentuele omzetdaling, bankrekeningnummer en het loonheffingennummer.

Hoe wordt de omzetdaling berekend?
Met omzet wordt de netto-omzet bedoeld. Dit zal veelal blijken uit de jaarrekening of aangiften Belastingdienst. Vraag het eventueel aan uw boekhouder of administratiekantoor. Maakt uw onderneming onderdeel uit van een concern? Dan dient de omzet concern breed te worden beoordeeld. Elke onderneming in concernverband hanteert dus dezelfde verwachte omzetdaling en een van de drie onderstaande meetperiodes.

Uitgangspunt is dat de omzetdaling in 2020 wordt vergeleken met 25% van de omzet over het gehele jaar 2019. Voor de omzetdaling in 2020 kunnen 3 meetperiodes worden gekozen:

  • 1 maart 2020 – 31 mei 2020
  • 1 april 2020 – 30 juni 2020
  • 1 mei 2020 – 31 juli 2020

Over de gekozen drie maanden dient elke maand sprake te zijn van gemiddeld 20% omzetdaling of meer. Als ondernemer heb je hier keuzevrijheid om de gunstigste periode, bijvoorbeeld met de grootste verwachte omzetdaling, te kiezen. Houd er rekening mee dat de regeling geldt voor drie maanden en mogelijk met drie maanden kan worden verlengd.

Hoe wordt de loonsom vastgesteld?
De loonsom wordt vastgesteld per loonheffingennummer. Ingeleende krachten (zoals payroll- en uitzendkrachten) tellen niet mee in de loonsom van het bedrijf waar ze de werkzaamheden verrichten. Payrollwerkgever en uitzendwerkgever kunnen zelf NOW aanvragen. De loonsom bestaat uit het SV-loon. Voor het voorschot wordt gekeken naar de loonsom van januari 2020. Maximaal EUR 9.538,- van het loon per werknemer telt mee. Loon van arbeidsongeschikte werknemers telt wel mee in de loonsom, ontvangen uitkeringen door de werkgever (bijv. ZW-uitkering bij no-riskpolis) niet.

Bij de definitieve vaststelling van de subsidie wordt de loonsom van januari 2020 vergeleken met de loonsom van de maanden maart 2020 tot en met mei 2020. Deze periode staat vast. Er kan geen afwijkende meetperiode worden gekozen.

Hoe bereken ik de verwachte subsidie?
De formule is: A (percentage omzetdaling) x B (totale loonsom per maand) x 3 x 1,3 x 0,9

Het percentage omzetdaling wordt vermenigvuldigd met in beginsel de loonsom in januari 2020. Dit bedrag wordt vermenigvuldig met 3 (aantal maanden waarvoor subsidie wordt verkregen), 1,3 (30% opslag werkgeverslasten) en 0,9 (90% van de loonsom wordt gesubsidieerd).
Indien bij de definitieve vaststelling blijkt dat de loonsom in de periode maart tot en met mei lager was, dan wordt het subsidiebedrag gecorrigeerd en – bij gelijk blijven van de overige gegevens – lager vastgesteld.

Dien ik de lonen van werknemers met een flexibele arbeidsomvang door te betalen?
U kunt ervoor kiezen om de lonen van werknemers met flexibele arbeidsomvang door te betalen ter hoogte van het gemiddelde loon in januari 2020. Deze lonen zullen dan meetellen bij de vaststelling van de subsidie.

Wanneer is bekend of de subsidie aan mij wordt verleend?
Er geldt een beslistermijn van 13 weken na ontvangst van de volledige aanvraag.

Wanneer vindt betaling van de subsidie plaats?
Zodra positief op de aanvraag is beslist zal de subsidie verleend worden en een voorschot verstrekt worden van 80% van de verleende subsidie. In de praktijk wordt ernaar gestreefd om de betaling van het voorschot binnen 2 à 4 weken na ontvangst van de volledige aanvraag te realiseren. De verstrekking van het voorschot vindt plaats in drie termijnen.

Wanneer is hoogte van de subsidie definitief?
U dient binnen 22 weken na afloop van de periode waarin de omzetdaling heeft plaatsgevonden een verzoek tot vaststelling van de subsidie te doen. Daarna zal aan de hand van definitieve gegevens over de omzetdaling de definitieve subsidie binnen 24 weken na ontvangst van de aanvraag worden vastgesteld. Een accountantsverklaring is bij de definitieve vaststelling mogelijk vereist. Wanneer daar sprake van is wordt nog bekendgemaakt. Bij het aanvragen van een voorschot is een accountantsverklaring niet nodig. Bij de afrekening kan sprake zijn van terugvordering of nabetaling.

Heb ik nog andere verplichtingen?

  • Van de subsidieverlening moet u melding maken bij de gemeente;
  • U bent verplicht de ondernemingsraad, de personeelsvertegenwoordiging of bij ontbreken daarvan de werknemers te informeren over de subsidieverlening;
  • U mag geen werknemers ontslaan vanwege bedrijfseconomische redenen; en
  • U bent verplicht de subsidie volledig te gebruiken voor het betalen van de verschuldigde loonkosten.

Wat gaat er gebeuren met aanvragen WTV die al zijn ingediend?
Op korte termijn wordt bij deze werkgevers aanvullende informatie opgevraagd. In elk geval zal worden gevraagd om de procentuele omzetdaling, de gekozen driemaandsperiode en enkele administratieve gegevens, zoals dossiernummer WTV-aanvraag, loonheffingennummer en bankrekeningnummer dat wordt gebruikt voor betaling loonheffingen.

Mag ik nog arbeidsovereenkomsten van werknemers beëindigen?
Als werkgever heb je de verplichting om de loonsom zoveel mogelijk gelijk te houden. Specifiek is het niet toegestaan om in de periode tussen 18 maart en 31 mei 2020 een ontslagaanvraag bij het UWV in te dienen wegens bedrijfseconomische omstandigheden. Wordt wel een aanvraag gedaan, ongeacht of deze wordt toe- of afgewezen, dan wordt bij de definitieve vaststelling van de subsidie 150% van het loon van werknemers waarvoor ontslag is aangevraagd in mindering gebracht op de loonsom.

Het blijft mogelijk arbeidsovereenkomsten om andere redenen te beëindigen, bijvoorbeeld op een andere redelijke grond, in proeftijd, niet verlengen van arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd etc. Hierdoor verlaagt wel de loonsom, waardoor mogelijk minder subsidie wordt ontvangen


Update 27-03-2020

Mag je arbeidsvoorwaarden van werknemers eenzijdig aanpassen?
Uitgangspunt is dat wijzigingen in arbeidsvoorwaarden met wederzijds goedvinden plaatsvinden. Lukt dat niet? Dan kunnen de arbeidsvoorwaarden mogelijk eenzijdig worden aangepast. Dit is – kort gezegd – enkel het geval als je als werkgever een dusdanig zwaarwegend belang hebt, dat zodanig is dat het belang van werknemer daarvoor moet wijken. Het Coronavirus kan mogelijk een zwaarwichtig belang opleveren. Dit zal per geval moeten worden bekeken aan de hand van de ernst van de situatie in de onderneming en het soort arbeidsvoorwaarde dat wordt aangepast. Primaire arbeidsvoorwaarden, zoals het salaris, mogen niet snel worden aangepast. Wijzigingen in werktijden, werklocatie, werkinhoud hebben meer kans van slagen.

Mag je de betaling van het vakantiegeld uitstellen?
Met deze maatregel vraag je veel van werknemers. Uitstel zal een ultimum remedium moeten zijn om het hoofd boven water te kunnen houden. Van uitstel komt bovendien geen afstel. Mogelijk is gespreide betaling een alternatief. Probeer hier met werknemers overeenstemming over te bereiken.

Wat is de positie van de Ondernemingsraad wanneer Coronamaatregelen binnen de onderneming genomen worden?
Ook op het moment van een uitzonderlijke situatie, zoals het Coronavirus, blijft de Wet op de Ondernemingsraden gelden. De Wet op de Ondernemingsraden kent hiervoor geen uitzondering.
De Ondernemingsraad blijft dus advies- en instemmingsrecht hebben.
Te denken valt aan adviesrecht met betrekking tot een reorganisatie of beëindiging van de werkzaamheden van de onderneming of van een belangrijk deel daarvan (als gevolg van het Coronavirus), het groepsgewijs werven of inlenen van arbeidskracht (door de vele zieke werknemers door het Coronavius) en het aantrekken van belangrijk krediet (bijvoorbeeld door financiële tegenvallers door het gemis van inkomsten door het Coronavirus).
Instemming van de Ondernemingsraad is verplicht als het gaat om besluiten aangaande het wijzigen van arbeidsvoorwaarden (dan wel het vaststellen of intrekken) binnen de onderneming. Denk aan het aanpassen van de arbeidstijdenregeling, een regeling op het gebied van werkoverleg of het ziekteverzuimbeleid.


Update 19-03-2020

Aanvulling Q&A na Tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging voor Werkbehoud (NOW) 17 maart 2020

Kan ik de tegemoetkoming in loon (oude werktijdverkortingsregeling) aanvragen als er een ontslagprocedure loopt?
Bij de aanvraag van de loonsubsidie (oude werktijdverkortingsregeling) committeert de werkgever zich vooraf aan de verplichting geen ontslag op grond van bedrijfseconomische redenen aan te vragen voor de werknemers gedurende de periode waarover de tegemoetkoming wordt ontvangen. Ontslag om andere redenen is dus nog wel mogelijk. Ook lopende procedures lijken afgerond te kunnen worden, omdat gesproken wordt van ‘aanvragen’ en niet van ‘ontslaan’.

Kan ik gebruik maken van de nieuwe tegemoetkomingsregeling (NOW) als ik al werktijdverkorting heb aangevraagd of verkregen?

  • Indien werktijdverkorting al is verkregen, geldt dat de vergunning volgens de oude regeling wordt afgehandeld. Verlenging van deze vergunning is niet meer mogelijk, er dient dan een aanvraag voor de nieuwe regeling te worden ingediend. De nieuwe regeling zal inzicht geven in de handelwijze bij samenloop van de WTV met de mogelijkheid om gebruik te maken van de nieuwe regeling.
  • Indien de aanvraag WTV is afgewezen kan op basis van de nieuwe regeling opnieuw een aanvraag worden ingediend.
  • Indien werktijdverkorting is aangevraagd, maar nog niet is toegewezen geldt dat de aanvraag zal worden beschouwd als aanvraag op basis van de nieuwe regeling en ook volgens de nieuwe regeling zal worden berekend.

Het is op dit moment niet meer mogelijk WTV aan te vragen. De nieuwe regeling kan evenmin worden aangevraagd. De exacte datum waarop dit wel kan wordt zo spoedig mogelijk bekend gemaakt. De periode waarover een tegemoetkoming kan worden verkregen, hangt niet af van de datum van indiening. De aanvraag wordt straks ingediend bij het UWV.

Aan welke voorwaarden dien ik in elk geval te voldoen om in aanmerking te komen voor de nieuwe tegemoetkomingsregeling (NOW)?

  • De regeling ziet op omzetdalingen vanaf 1 maart 2020.
  • Werkgever verwacht tenminste 20% omzetverlies.
  • Werkgever committeert zich vooraf aan de verplichting géén ontslag op grond van bedrijfseconomische redenen aan te vragen voor zijn werknemers gedurende de periode waarover de tegemoetkoming ontvangen wordt.

In de nieuwe regeling komt er ook een tegemoetkoming voor werknemer met een flexibel contract.

Hoe lang heb ik recht op de tegemoetkoming?
De aanvraag geldt voor een periode van 3 maanden, die eenmalig verlengd kan worden met nog eens 3 maanden (aan de verlening kunnen nadere voorwaarden worden gesteld).

Hoe hoog is de tegemoetkoming in de loonkosten?
De hoogte van de tegemoetkoming in de loonkosten is afhankelijk van de terugval in omzet, maximaal 90% van de loonsom. Hieronder enkele voorbeelden van hoe de relatie tussen omzetdaling en hoogte van de tegemoetkoming uitwerkt:

  • als 100% van de omzet wegvalt, bedraagt de tegemoetkoming 90% van de loonsom van een werkgever;
  • als 50% van de omzet wegvalt, bedraagt de tegemoetkoming 45% van de loonsom van een werkgever;
  • als 25% van de omzet wegvalt, bedraagt de tegemoetkoming 22,5% van de loonsom van de werkgever

Op basis van de aanvraag zal UWV een voorschot verstrekken ter hoogte van 80% van de verwachte tegemoetkoming. Achteraf wordt vastgesteld wat de werkelijke daling in de omzet is geweest. Voor aanvragen boven een nader te bepalen omvang van de tegemoetkoming is een accountantsverklaring vereist. Bij de definitieve vaststelling van de tegemoetkoming vindt nog een correctie plaats als er sprake is geweest van een daling van de loonsom. Werkgevers dienen het loon door te betalen. WW-rechten worden niet verbruikt.


Bericht 16-03-2020

Een werknemer in een vitale beroepsgroep weigert te komen werken, wat zijn de gevolgen?
Dit is werkweigering. De overheid heeft cruciale beroepsgroepen aangewezen voor het draaiende houden van de samenleving. Een werknemer die werk weigert komt voor rekening van werknemer. Het niet betalen van loon is een passende maatregel. De lijst met vitale beroepen is te raadplegen via deze link: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/coronavirus-covid-19/cruciale-beroepsgroepen

Welke maatregelen worden van werkgever verwacht?
U heeft de plicht om als werkgever actief uw werknemers goed te informeren en instructies te geven, bijvoorbeeld door middel van een protocol. Bovendien heeft u een zorgplicht tot het creëren van veilige werkplekken.

Wanneer heeft een werknemer recht op loondoorbetaling?

  • Als de werknemer verplicht thuiswerkt.
  • Als de scholen dicht zijn en de werknemer daardoor thuis moet blijven (niet werkt in een vitale beroepsgroep). Een werknemer heeft dan recht op calamiteitenverlof. Het loon dient te worden doorbetaald. Calamiteitenverlof is voor korte duur, normaliter enkele uren/dagen, om zo een oplossing te kunnen vinden. Indien dit niet lukt, bijvoorbeeld om een oppas voor het kind/de kinderen te regelen, dan dient werknemer onbetaald verlof of vakantiedagen op te nemen.
  • Als de werknemer de aangewezen persoon is om zorg te geven aan een ziek persoon in zijn omgeving, bijvoorbeeld kind of familie, kan kortdurend zorgverlof (maximaal tweemaal wekelijkse arbeidsduur) of langdurig zorgverlof (maximaal zesmaal de arbeidsduur per week) worden opgenomen.

Wanneer is er recht op werktijdverkorting?
Als er minimaal 2 tot maximaal 24 kalenderweken minstens 20% minder werk is als direct gevolg van het coronavirus, kan een vergunning te worden aangevraagd bij het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Voor het deel van de werktijdverkorting bestaat geen loondoorbetalingsplicht. Voor dat deel kan een WW-uitkering worden aangevraagd. De vergunning geldt 6 weken.

Mag een werkgever een werknemer weigeren op het werk te verschijnen?
Ja. De beslissing om niet naar werk te komen ligt niet bij werknemer zelf. Wel moet werknemer de werkgever informeren als hij/zij in een risicogebied is geweest, griepverschijnselen of koorts heeft. Hiervoor is de informatie van het RIVM en de overheid leidend. Advies is om overleg te hebben tussen werknemer en werkgever over wat in de betreffende situatie het beste is om te doen en de gevolgen daarvan.

Mag een werknemer weigeren samen te werken met collega’s die in een risicogebied zijn geweest en geen klachten hebben?
Nee. Als werkgever maakt u een weloverwogen risico-inschatting en treft u maatregelen om een veilige werkomgeving te kunnen garanderen.

Wanneer heeft een zieke werknemer géén recht op loondoorbetaling?
Het is mogelijk dat een zieke werknemer geen recht heeft op loondoorbetaling. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer de ziekte door opzet is ontstaan. Door het coronavirus worden negatieve reisadviezen afgegeven en risicogebieden aangewezen. Als een werknemer ondanks deze instructies toch naar een risicogebied gaat of een negatief reisadvies negeert en vervolgens ziek wordt, kan het recht op loon mogelijk vervallen.

Iemand komt altijd met het openbaar vervoer naar werk, wat als het openbaar vervoer niet meer rijdt?
Van een werknemer mag verwacht worden dat hij zich voldoende inspant om op een alternatieve manier toch naar het werk te komen. De situatie rondom het coronavirus is wel een hele uitzonderlijke, dus goed werkgeverschap zal gezien de huidige landelijke maatregelen wel van u als werkgever vereisen dat u de werknemer de mogelijkheid biedt tot thuiswerken.

Een werknemer heeft vakantie aangevraagd of is al met vakantie. Kan een verzoek van werknemer tot intrekking van zijn/haar vakantie worden geweigerd?
Ja. U heeft de bezetting op aan- en afwezigheid van werknemers al ingericht en een gerechtvaardigd belang om dit verzoek te weigeren.

 

Ariënne Inden

Partner | Advocaat | MfN-registermediator | Team Arbeid


T +31 (0)6 1215 7059 a.inden@mend.nl

Tally Opbroek

Partner | Advocaat | MfN-registermediator | Team Arbeid


T +31 (0)6 2030 4860 t.opbroek@mend.nl