Ik kan mijn contractuele plichten niet meer nakomen. Kan ik een beroep doen op overmacht?
Als een partij vanwege het coronavirus zijn eigen contractuele verplichtingen niet kan nakomen, is van belang wat in de contracten is vermeld over overmacht. Of het coronavirus kwalificeert als overmacht (“force majeur”) hangt af van de formulering van het contract of de (bijbehorende) algemene voorwaarden. Daarin staat meestal omschreven welke omstandigheden kwalificeren als overmacht, wie daar dan een beroep op kan doen en wat de gevolgen daarvan zijn. Vaak worden dan algemene omstandigheden vermeld zoals “alle van buiten komende oorzaken waarop de onderneming geen invloed heeft“. Of ziektes en epidemieën onder dit soort algemene definities kunnen worden geschaard, is geen uitgemaakte zaak. Het is op zijn minst verdedigbaar.
In mijn contract is niets vermeld over overmacht? Wat nu?
Als een overmachtsclausule ontbreekt, dan geldt het toepasselijk recht. Als Nederlands recht van toepassing is verklaard, hangt de vraag of sprake is van overmacht af van de specifieke omstandigheden van het geval. Denk aan voorzienbaarheid van de situatie en of men er alles aan heeft gedaan om de schade te beperken, d.w.z. of er alternatieven voorhanden zijn. Mogelijk kan ook een beroep worden gedaan op onvoorziene omstandigheden. Dat zijn omstandigheden die op het moment van sluiten van de overeenkomst nog in de toekomst lagen, niet in het contract zijn opgenomen en die dusdanig zijn dat de andere partij naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid ongewijzigde instandhouding niet mag verwachten. Een contract wordt echter slechts bij hoge uitzondering wegens onvoorziene omstandigheden aangetast. Doet een partij met succes beroep op deze bepaling, dan kan de rechter een overeenkomst wijzigen of geheel of gedeeltelijk ontbinden met terugwerkende kracht.
Ik kan mij beroepen op overmacht. Wat is het gevolg?
Het gevolg van een geslaagd beroep op overmacht is dat de partij die zich op overmacht beroept geen schadevergoeding verschuldigd is. De wederpartij zou echter wel de overeenkomst kunnen ontbinden, omdat overmacht een eventueel beroep op ontbinding niet tegenhoudt.
Advies
Voor alle in het voorgaande niet eenduidig beantwoorde vragen geldt het advies: neem contact op met een van onze specialisten van het team Ondernemingsrecht: