Kan een aannemer de aannemingsovereenkomst opzeggen? Deze vraag wordt beantwoord in de uitspraak van de rechtbank Zeeland-West Brabant van 21 februari 2024. In deze blog vertel ik graag meer over deze uitspraak.
Wat speelde er?
De aannemer en een opdrachtgever sluiten een overeenkomst tot het leveren en monteren van sandwichpanelen. De opdrachtgever doet op 25 februari 2023 een aanbetaling van € 2.500,-. Vervolgens hebben de aannemer en de opdrachtgever verschillende keren contact over de stand van zaken en verwachte leverdatum. De opdrachtgever krijgt hier geen duidelijkheid over. De opdrachtgever besluit dan ook om ruim twee maanden na het sluiten van de overeenkomst een deadline te stellen aan de aannemer. De aannemer is hier niet van gediend en geeft aan niet verder te gaan met de opdracht. De opdrachtgever besluit toch een finaal voorstel te doen aan de aannemer. De aannemer reageert hier niet meer op. De aannemer stort de aanbetaling ook niet terug. De opdrachtgever besluit daarom om naar de rechter te stappen om de aanbetaling terug te vorderen.
Oordeel rechter
Kwalificatie
De rechter kwalificeert de overeenkomst als een aannemingsovereenkomst omdat er sprake is van een aanbod om buiten dienstbetrekking een werk van stoffelijke aard tot stand te brengen en op te leveren tegen een door de opdrachtgever te betalen prijs in geld. Dit aanbod is door de opdrachtgever aanvaard.
Ontbinden
De wet kent voor een aannemingsovereenkomst in beginsel echter niet de mogelijkheid van opzegging door de aannemer. Die mogelijkheid is in de wet alleen aan de opdrachtgever gegeven. Wel kan de rechter op grond van de wet op vordering van een aannemer de overeenkomst geheel of gedeeltelijk ontbinden indien waarschijnlijk is dat de wederpartij niet zal nakomen. Dit heeft de aannemer in deze zaak niet gevorderd.
Wanprestatie
De aannemer heeft door de stekker uit de aannemingsovereenkomst te halen – terwijl dit niet mocht – de belangen van de opdrachtgever in hoge mate veronachtzaamd en heeft daarmee een wanprestatie gepleegd. De opdrachtgever heeft op haart beurt daarom de overeenkomst mogen ontbinden.
Het gevolg van de wanprestatie is dat de aannemer de aanbetaling moet terugbetalen aan de opdrachtgever.
De anticipatieve ontbinding
In de uitspraak heeft de rechter kort stilgestaan bij de mogelijkheid die de aannemer eventueel wel had kunnen hebben om de overeenkomst te ontbinden. Dit wordt ook wel de anticipatie ontbinding genoemd. De wet kent limitatieve gevallen waarin een van de partijen vóór het tijdstip van oplevering de gehele of gedeeltelijke ontbinding van de overeenkomst kan vorderen bij de rechter, indien waarschijnlijk is dat de wederpartij niet zal nakomen. Er hoeft dan nog geen sprake te zijn van een daadwerkelijke tekortkoming, dit moet enkel waarschijnlijk zijn. In de hierboven besproken uitspraak heeft de rechter aangegeven dat wanneer de aannemer toch een beroep had gedaan op de anticipatieve ontbinding, er geen sprake was van een van de limitatieve bedoelde situaties uit het wetsartikel.
Conclusie
Een aannemer kan in beginsel een aannemingsovereenkomst niet opzeggen. Wanneer een aannemer toch de aannemingsovereenkomst af wil, kan hij een ontbindingsverzoek indienen bij de rechter. Het moet dan wel waarschijnlijk zijn dat de aannemer niet op tijd of niet behoorlijk aan zijn verplichtingen zal voldoen.
Vragen over een aannemingsovereenkomst of andere vastgoedrechtelijke kwesties? Neem dan gerust contact op, wij denken graag met u mee!
